emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne
lupa
A A A

Gazeta Podatkowa nr 93 (1968) z dnia 21.11.2022

Uwzględnianie i obliczanie okresów pracy do emerytury

Będąc aktywnymi zawodowo, w szczególności w tzw. wieku produkcyjnym, ubezpieczeni zazwyczaj nie zastanawiają się, w jaki sposób organ rentowy naliczy im przyszłą emeryturę. Gdy jednak zbliża się czas przejścia na takie świadczenie, pojawiają się różne pytania, w tym, w jaki sposób obliczany jest staż pracy i jaki ma wpływ na wysokość emerytury. Niewątpliwie nie jest to jedyny parametr mający wówczas znaczenie, ale nie można go bagatelizować.

Emerytura według zdefiniowanej składki

Obowiązujący obecnie powszechny wiek emerytalny wynosi co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn. Ustalając kryteria, w oparciu o które można nabyć prawo do emerytury, ustawodawca wskazał, że przysługuje ona ubezpieczonym po osiągnięciu wskazanego wieku. Zapis taki zawarty jest w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną i oznacza, że do nabycia prawa do emerytury wystarczy ukończenie stosownego wieku i legitymowanie się choćby jednym dniem podlegania:

  • ubezpieczeniu społecznemu, a więc okresem przebytym do 31 grudnia 1998 r. lub
  • ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, tj. okresem przypadającym od 1 stycznia 1999 r.

Trzeba przy tym pamiętać, że długość podlegania wymienionym ubezpieczeniom ma wpływ na wysokość emerytury. Podstawę jej obliczenia stanowi bowiem odpowiednio kwota:

  • zwaloryzowanego kapitału początkowego obliczanego w oparciu o dane z przebiegu ubezpieczenia przebytego do 31 grudnia 1998 r. oraz
  • zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego począwszy od 1 stycznia 1999 r. do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, i
  • środków zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS prowadzonym w ramach konta ubezpieczonego.

Minimalna emerytura

Określając zasady obliczania nowej emerytury, ustawodawca zastrzegł, że w przypadku gdy emerytura przysługująca z Funduszu, określona w art. 26 ustawy emerytalnej, łącznie z okresową emeryturą kapitałową albo z Funduszu jest niższa niż kwota najniższej emerytury, wówczas emeryturę przysługującą z Funduszu, w tym emeryturę ustaloną ze zwiększeniem rolnym podwyższa się w taki sposób, aby suma tych świadczeń nie była niższa od tej kwoty, o ile ubezpieczony:

  • mężczyzna - osiągnął wiek emerytalny wynoszący 65 lat i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat,
  • kobieta - osiągnęła wiek emerytalny wynoszący 60 lat i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat.

Co jednak ważne, obliczając łączny wymiar okresów składkowych i nieskładkowych na wskazany cel, okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Natomiast przy obliczaniu okresów składkowych przypadających po 1 stycznia 1999 r., dla celów podwyższenia emerytury, miesiące, w których składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe były obliczone od podstawy wymiaru niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników, uwzględnia się w części odpowiadającej proporcji tej podstawy do kwoty minimalnego wynagrodzenia. Zasady tej nie stosuje się w sytuacjach wskazanych w art. 87 ust. 4 ustawy emerytalnej. Ma to miejsce m.in., gdy zmniejszenie podstawy wymiaru składek poniżej minimalnego wynagrodzenia nastąpiło na skutek pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego lub z ubezpieczenia wypadkowego.

Uwzględniane okresy

Od lat system emerytalny dzieli okresy na składkowe, nieskładkowe i uzupełniające, wymieniając je odpowiednio w art. 6, art. 7art. 10 ustawy emerytalnej (patrz tabela). Oprócz dokonanego podziału ustawodawca wskazał parę zasad (art. 5 ustawy emerytalnej), które należy stosować przy uwzględnianiu wymienionych okresów. Przykładowo okresy nieskładkowe mogą być uwzględniane w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Ponadto przy ustalaniu prawa do emerytury dla:

  • płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
  • osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność

nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie.

Gdyby jednak chodziło o ustalenie wymiaru udokumentowanych okresów do naliczenia kapitału początkowego, wówczas należy wziąć pod uwagę regulacje zawarte w art. 174 ust. 2-2a ustawy emerytalnej. Z regulacji tych wynika m.in., że przy obliczaniu kapitału początkowego nie uwzględnia się okresów związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego lub pracą w tym gospodarstwie. Ponadto jeśli chodzi o okres wychowywania dzieci, to nie jest on ograniczany do 1/3 udowodnionych okresów składkowych.

Przypisując konkretny okres do danej kategorii przy zastosowaniu wskazach zasad, można ustalić wymiar okresu, którym legitymuje się dany ubezpieczony. Pamiętać przy tym należy, że jeżeli okresy składkowe, nieskładkowe i uzupełniające zbiegają się w czasie, to przy ustalaniu prawa do świadczeń uwzględnia się okres korzystniejszy.

Przykładowe okresy
składkowe wymienione
art. 6 ustawy emerytalnej
nieskładkowe wymienione
art. 7 ustawy emerytalnej
- ubezpieczenia,
- opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w przepisach wymienionych w art. 195 pkt 1-4 i pkt 8 ustawy emerytalnej, w przepisach o adwokaturze, w przepisach o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz w przepisach o pomocy społecznej,
- czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby,
- pełnionej w Polsce służby w Policji (Milicji Obywatelskiej), w Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (w organach bezpieczeństwa publicznego), w Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, w Służbie Więziennej, w Państwowej Straży Pożarnej, w Służbie Celnej, w Biurze Ochrony Rządu, w Służbie Celno-Skarbowej, w Służbie Ochrony Państwa,
- pobierania zasiłku macierzyńskiego.
- pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zasiłków - chorobowego lub opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego,
- przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem:
w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat,
na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny - dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko.
Przy obliczaniu okresu składkowego i nieskładkowego dodaje się, osobno dla każdego z tych okresów, poszczególne lata, miesiące i dni. Okresy niepełnych miesięcy oblicza się w dniach. Sumę dni zamienia się na miesiące, przyjmując za miesiąc 30 dni kalendarzowych; sumę miesięcy zamienia się na lata, przyjmując pełne 12 miesięcy za jeden rok. Jeżeli w zaświadczeniu stwierdzającym okresy zatrudnienia są podane dniówki robocze, a nie okresy zatrudnienia, sumę dni zamienia się na miesiące, przyjmując za miesiąc 22 dni robocze, a za okresy przed dniem 1 stycznia 1981 r. - 25 dni roboczych (§ 31 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe - Dz. U. z 2011 r. nr 237, poz. 1412).

www.EmeryturyiRenty.pl - Emerytury:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumKadrowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Rozliczanie wynagrodzeń. Składki ZUS. Zasiłki. Świadczenia. Premie
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.