Prowadzenie działalności gospodarczej w czasie pobierania emerytury pomostowej

Prowadzę działalność gospodarczą, będąc jednocześnie zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Od 1 września 2016 r. uzyskałam uprawnienia do emerytury pomostowej. Czy po rozwiązaniu umowy o pracę będę mogła ponownie zatrudnić się u innego pracodawcy i wykonywać ten sam zawód? Czy muszę zlikwidować prowadzoną działalność gospodarczą, jeśli w jej ramach wykonuję pracę w szczególnych warunkach?

Jeśli osoba pobierająca emeryturę pomostową podejmie zatrudnienie lub inną działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, prawo do tej emerytury ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu na takich samych warunkach jak emerytury i renty przysługujące z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. art. 104-106 ustawy emerytalnej). Tak stanowi art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 965 z późn. zm.), dalej ustawy pomostowej.

Emerytura pomostowa może więc być wypłacana w pełnej wysokości, jeśli miesięczny przychód z działalności zarobkowej nie przekracza 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszony przez Prezesa GUS (od 1 września do 30 listopada 2016 r. jest to kwota 2.813,40 zł). Natomiast gdy emeryt osiąga przychód w kwocie wyższej niż 70% ww. wynagrodzenia, ale nieprzekraczający 130% tego wynagrodzenia, świadczenie podlega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, ale nie więcej niż o maksymalną kwotę zmniejszenia ustaloną dla emerytury. Jeśli przychód emeryta przekracza 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 września do 30 listopada 2016 r. jest to kwota 5.224,80 zł), to emerytura pomostowa podlega zawieszeniu.

Kwoty wpływające na zawieszalność świadczeń emerytalno-rentowych podajemy w serwisie
www.wskazniki.gofin.pl

Za przychód emerytów prowadzących pozarolniczą działalność uważa się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, mimo że emeryt nie jest obowiązany do ich opłacania.

Ważne: Prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (art. 17 ust. 4 ustawy pomostowej).

Wobec powyższego samo nawiązanie kolejnego stosunku pracy po nabyciu prawa do emerytury pomostowej nie powoduje zawieszenia wypłaty tego świadczenia (o ile uzyskiwany przychód nie przekroczy limitu). Należy jedynie kontrolować wysokość osiąganych przychodów i informować o nich ZUS, np. na formularzu ZUS Rw-73 "Oświadczenie o osiąganiu przychodów". Jeżeli jednak osoba uprawniona do emerytury pomostowej podejmie zatrudnienie na stanowisku pracy wymienionym w wykazach stanowiących załącznik nr 1 lub nr 2 do ustawy pomostowej (nawet w niepełnym wymiarze czasu pracy), to prawo do tego świadczenia podlega zawieszeniu. W tym przypadku nie ma znaczenia wysokość osiąganych przychodów, a jedynie fakt wykonywania takiej pracy. Nie dotyczy to prowadzenia działalności gospodarczej, bowiem nie jest ona kwalifikowana jako praca w szczególnych warunkach i z tego tytułu osoba ta nie odprowadza składek na FEP.

Przykład

W 2013 r. ZUS przyznał prawo do emerytury pomostowej 55-letniej kobiecie zatrudnionej jako pielęgniarka w domu pomocy społecznej (stanowisko wymienione w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej, pod poz. 22). W styczniu 2016 r. zainteresowana podjęła pracę na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 2.800 zł miesięcznie. Emerytka wykonuje pracę jako członek zespołu ratownictwa medycznego, czyli pracę o szczególnym charakterze wymienioną w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej, pod poz. 18. Dlatego ZUS zawiesił wypłatę emerytury pomostowej od stycznia 2016 r. Wysokość wynagrodzenia pozostała bez wpływu na tę decyzję.

Przykład

W styczniu 2016 r. ZUS przyznał prawo do emerytury pomostowej 60-letniemu rybakowi. Do 31 grudnia 2015 r. był on zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a jego pracodawca opłacał składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Po przyznaniu prawa do emerytury zainteresowany rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w ramach dotychczas wykonywanego zawodu. W tym przypadku wypłata emerytury pomostowej będzie nadal kontynuowana, a emeryt będzie zobowiązany do informowania ZUS o wysokości osiąganych przychodów.