Przeliczenie emerytury powszechnej po wygaśnięciu emerytury kapitałowej

Kobiety urodzone po 31 grudnia 1948 r. po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego nabywają prawo do emerytury powszechnej. Gdy jednocześnie są one członkiniami otwartego funduszu emerytalnego i suma środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS przedstawia odpowiednią wartość, wówczas wraz z emeryturą powszechną nabywają prawo do emerytury kapitałowej. W odróżnieniu od emerytury powszechnej emerytura kapitałowa ma okresowy charakter, a tym samym wygasa w określonych okolicznościach. Może się jednak zdarzyć, że po jej wygaśnięciu emerytura powszechna zostanie przeliczona.

Okresowa emerytura kapitałowa

Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje ze środków zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS wraz z przeniesionymi z ofe na to subkonto w ramach reformy emerytalnej w 2014 r. Przy czym, w zależności od wysokości środków zgromadzonych na subkoncie, kobietom ubiegającym się o emeryturę powszechną może zostać:

przyznana okresowa emerytura kapitałowa na zasadach określonych w art. 8 ustawy o emeryturach kapitałowych lub
powiększona podstawa obliczenia emerytury powszechnej w myśl art. 11 tej ustawy.

Okresowa emerytura kapitałowa zostanie przyznana kobiecie urodzonej po 31 grudnia 1948 r. będącej członkiem ofe, jeżeli:

ukończyła ona 60 lat, a więc gdy ma ustalone prawo do emerytury powszechnej oraz
kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego (od 1 marca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. - 4.440,20 zł; 20 × 222,01 zł).

Jeśli chodzi o ustalenie prawa do emerytury powszechnej, może to nastąpić:

na wniosek ubezpieczonej lub
z urzędu, gdy ubezpieczona ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i osiągnie powszechny wiek emerytalny (60 lat).

ZUS ustali zatem czy ubezpieczona ma zapisaną na subkoncie odpowiednią wartość środków pozwalającą na przyznanie okresowej emerytury kapitałowej. Gdy się okaże, że na subkoncie ubezpieczona będzie miała zapisanych za mało środków na przyznanie okresowej emerytury kapitałowej, to ZUS zapisze te środki na koncie emerytalnym. Zrobi to na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od kiedy przyzna emeryturę powszechną. Powiększy w ten sposób sumę składek, które będą podstawą obliczenia emerytury powszechnej.

Wartość środków zewidencjonowanych na subkoncie nie pozostaje więc bez znaczenia dla obliczenia wysokości emerytury należnej po osiągnięciu przez kobietę 60. roku życia.

Okresową emeryturę kapitałową ZUS przyzna od tego samego dnia, od którego ubezpieczony uzyska prawo do emerytury powszechnej. Jeżeli prawo do emerytury powszechnej organ przyzna z urzędu, tak samo będzie z prawem do okresowej emerytury kapitałowej. Przyznana i wypłacana okresowa emerytura kapitałowa jest waloryzowana podobnie jak emerytura powszechna, tj. corocznie z dniem 1 marca.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej to wynik podzielenia:

kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura przez
średnie dalsze trwanie życia, o którym mowa w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną.

Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje członkowi ofe do ukończenia 65. roku życia.

Gdy emerytura kapitałowa wygaśnie

Ustawodawca określił, że prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygasa:

w przypadku śmierci członka ofe,
z dniem poprzedzającym dzień, w którym członek ofe ukończył 65. rok życia,
w przypadku wyczerpania środków zewidencjonowanych na subkoncie.

Gdy prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygaśnie w związku z osiągnięciem odpowiedniego wieku, a środki zapisane na subkoncie w ZUS nie zostaną wyczerpane, wówczas organ rentowy weźmie pod uwagę taki stan rzeczy i przeliczy z urzędu emeryturę powszechną (patrz ramka).

Emerytura z Funduszu (po przeliczeniu) nie może być niższa od kwoty odpowiadającej wysokości emerytury z Funduszu i okresowej emerytury kapitałowej przysługującej w dniu poprzedzającym osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat.

Gdy wygaśnie prawo do emerytury kapitałowej, a na subkoncie w ZUS zostaną środki

W sytuacji gdy wygaśnie prawo do okresowej emerytury kapitałowej, a na subkoncie zostaną zapisane środki, organ rentowy weźmie je pod uwagę, tj. doda do składek zapisanych na koncie i do kwoty ustalonego zwaloryzowanego kapitału początkowego. Będzie to miało miejsce przy ponownym obliczaniu emerytury powszechnej, a więc kiedy ubezpieczona:

-	skończy 65 lat, czyli osiągnie powszechny wiek emerytalny przewidziany dla mężczyzn od 1 października 2017 r. albo
-	osiągnie podwyższony wiek emerytalny przewidziany dla mężczyzny urodzonego w tym samym roku i kwartale co ubezpieczona w przypadku, gdy organ ustalił prawo do okresowej emerytury kapitałowej przed 1 października 2017 r., jeśli obowiązywał podwyższony wiek emerytalny uzależniony od daty urodzenia i płci,

oraz

-	pobierała okresową emeryturę kapitałową do dnia poprzedzającego dzień, w którym osiągnęła wymieniony wiek, albo
-	miała zawieszone prawo do tej emerytury, ponieważ nie rozwiązała stosunku pracy z pracodawcą, u którego wciąż pracuje.

Ponownego obliczenia emerytury powszechnej organ rentowy dokona z urzędu, w myśl zasad określonych w art. 26c ustawy emerytalnej, tj. według ustalonego wzoru:

Emerytura powszechna	=	kwota składek emerytalnych zapisanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca przed miesiącem, od którego świadczenie to będzie przysługiwało w nowej wysokości, z uwzględnieniem jej waloryzacji	+	zwaloryzowany kapitał początkowy	+	środki zapisane na subkoncie, z uwzględnieniem ich waloryzacji
		średnie dalsze trwanie życia w dniu, w którym ubezpieczona osiągnie powszechny wiek emerytalny przewidziany dla mężczyzn