Emerytura dla osoby uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego

Mój ojciec urodzony w 1948 r. jest na świadczeniu przedemerytalnym. W listopadzie 2013 r. ukończy wiek emerytalny i będzie mu przysługiwała emerytura. Ponieważ nie ma zbyt wielu lat zatrudnienia, a jego zarobki nie należały do wysokich, emerytura może zostać ustalona na poziomie minimalnym. Czy mógłby pozostać przy aktualnym świadczeniu? Czy emerytura może zostać podwyższona do kwoty pobieranego świadczenia przedemerytalnego?

Ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1) osiągnęli wyznaczony wiek emerytalny,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Mężczyzna, o którym mowa w pytaniu, urodził się w 1948 r. Przypomnijmy, że wiek emerytalny dla tych mężczyzn został z dniem 1 stycznia 2013 r. nieco wydłużony i dla urodzonych w okresie:

1) od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca - wynosi co najmniej 65 lat i 1 miesiąc,

2) od dnia 1 kwietnia do dnia 30 czerwca - wynosi co najmniej 65 lat i 2 miesiące,

3) od dnia 1 lipca do dnia 30 września - wynosi co najmniej 65 lat i 3 miesiące,

4) od dnia 1 października do dnia 31 grudnia - wynosi co najmniej 65 lat i 4 miesiące.

Tak stanowi art. 27 ust. 3 ustawy emerytalnej.

Osoba uprawniona do świadczenia przedemerytalnego może pobierać to świadczenie jedynie przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Prawo do świadczenia przedemerytalnego ustaje bowiem, w myśl art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170), m.in. z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego, o którym mowa wcześniej.

Ojciec Czytelnika (jak wynika z treści pytania) w listopadzie 2013 r. ukończy obowiązujący go powszechny wiek emerytalny i jeśli złoży odpowiedni wniosek, uzyska z ZUS emeryturę. Może ona okazać się niższa niż dotychczasowe świadczenie, jednak w takich przypadkach ustawodawca nie gwarantuje podwyższenia emerytury do wypłacanego wcześniej świadczenia przedemerytalnego.

Nie może być tu także mowy o ewentualnym wyborze między świadczeniem a emeryturą. Taka ewentualność istnieje w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń, przewidzianych w ustawie emerytalnej. Natomiast świadczenie przedemerytalne przyznawane jest na podstawie innego aktu prawnego, z którego wynika, że jedynym przypadkiem, w którym osoba z ustalonym prawem do świadczenia przedemerytalnego może dokonać wyboru wypłaty jednego ze świadczeń, jest nabycie przez tę osobę prawa do renty rodzinnej lub uposażenia rodzinnego (art. 4 ust. 4 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych).

Zainteresowany wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego straci uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego na rzecz uprawnień emerytalnych. Przy czym, chcąc zachować ciągłość otrzymywania środków finansowych z ZUS, z wnioskiem emerytalnym musi wystąpić najpóźniej w miesiącu ukończenia obowiązującego go wieku emerytalnego. Wstrzymanie wypłaty świadczenia przedemerytalnego następuje bowiem poczynając od dnia osiągnięcia tego wieku.

Postępowanie o emeryturę z urzędu

W myśl art. 116 ust. 1a ustawy emerytalnej, organ rentowy zobowiązany jest do wszczęcia z urzędu postępowania o przyznanie emerytury, co nie oznacza jednoczesnego jej przyznania. Realizacja nałożonego obowiązku sprowadza się do wysłania ubezpieczonemu formularza wniosku o emeryturę (ZUS ERp-1E) na dwa miesiące przed osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego. Ponadto organ rentowy informuje o wstrzymaniu wypłaty świadczenia przedemerytalnego od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego oraz o ewentualnej konieczności przedłożenia dodatkowych dokumentów brakujących, do przyznania emerytury.