Czy przysługuje renta rodzinna dla dziecka w razie śmierci jego opiekuna?

Czy dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym opiekunie?

Dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka od 1 stycznia 2012 r. nie mają prawa do renty rodzinnej po opiekunie.

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń (art. 65 ust. 1 ustawy emerytalnej). Świadczenie to przysługuje również po osobie, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (art. 66 ustawy emerytalnej).

Do renty rodzinnej mają prawo dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:

do ukończenia 16 lat, a po osiągnięciu tego wieku, do ukończenia 25 lat pod warunkiem nauki w szkole oraz
bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy lub całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, do ukończenia 16 lat lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25 lat.

Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów (art. 68 ustawy emerytalnej).

Prawo do renty rodzinnej mają także wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości, jeżeli spełniają warunki dotyczące wieku, nauki lub uzyskania niezdolności do pracy, o których mowa wyżej, a ponadto:

zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku oraz
nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, nie mogą zapewnić im utrzymania albo zmarły lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.

W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. nr 149, poz. 887 z późn. zm.) zmianie uległo brzmienie art. 67 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej. Po zmianie przepis ten stanowi, że renta rodzinna nie przysługuje dzieciom przyjętym na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka. Regulacja ta nie dotyczy wnuków i rodzeństwa. Powołany przepis ma zastosowanie do wniosków o rentę rodzinną zgłoszonych po raz pierwszy po 31 grudnia 2011 r., bez względu na datę zgonu ubezpieczonego, emeryta lub rencisty.

W przypadku, gdy dziecko przyjęte na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka miało ustalone prawo do renty rodzinnej przed dniem 1 stycznia 2012 r., ale jej nie pobierało, a obecnie złoży wniosek o przywrócenie prawa do tego świadczenia, ZUS podejmie wypłatę renty i będzie ją kontynuował na ogólnych zasadach.

Przykład

W 2007 r. ZUS przyznał prawo do renty rodzinnej dziecku przyjętemu na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej. Do 31 sierpnia 2011 r. wypłacał rentę 19-letniej uczennicy. Po ukończeniu nauki w szkole ponadgimnazjalnej zainteresowana nie podjęła dalszej nauki. W sierpniu 2012 r. przedstawiła w ZUS dokument potwierdzający przyjęcie na studia wyższe. Od 1 października 2012 r. ZUS ponownie podejmie wypłatę zawieszonej renty rodzinnej.